Năm Hồng Vũ thứ 10 nhà Minh, Hoàng đế Chu Nguyên Chương tổ chức mừng thọ 50 tuổi và mừng 10 năm khai quốc. Ngài hạ chỉ, yêu cầu tổ chức mấy cái lễ này không được quá phô trương, quà mừng thọ cũng chỉ cần đơn giản.
Ảnh: Chu Nguyên Chương (chôm từ Wikipedia)Viên cận thần của ngài là Lý Tiến nghe ý chỉ liền can: “Hoàng thượng làm như vậy, e rằng sẽ khiến bá quan khó xử”.
Chu Nguyên Chương không hiểu, liền hỏi nguyên do. Lý Tiến thưa: “Bởi vì bá quan lo rằng, nếu quà chúc thọ cho Hoàng thượng mà quá khinh bạc thì sẽ phụ lòng thánh quân, coi thường thiên uy. Và bọn họ còn lo lắng, nếu quà mừng của mình quá khinh bạc trong khi các quan quân khác có quà tặng trịnh trọng hơn thì biết làm thế nào?”
Thấy Chu Nguyên Chương gật gù, Lý Tiến nói tiếp: “Tặng quà giống như thi trạng nguyên vậy. Quần thần phải suy đoán về sở thích của Hoàng thượng, thi thố với nhau để giành được tiếng thơm. Vì vậy, Hoàng thượng càng đề xướng sự đơn giản, thì bọn họ càng cảm thấy khó xử mọi bề, thậm chí là đứng ngồi không yên. Cuối cùng họ sẽ không biết phải tặng quà gì chúc thọ Hoàng thượng”.
Chu Nguyên Chương nghe ra, liền sai Lý Tiến soạn một đạo thánh chỉ, ban bố khắp trong triều ngoài nội: “Lễ chúc thọ phải được thực hiện tiết kiệm, đơn giản hết sức, nghiêm cấm phô trương. Quan lại nếu đến chúc thọ thì giá trị quà tặng không được vượt quá 10 lượng bạc. Các quan từ thất phẩm trở xuống chỉ cần tặng lời chúc và vải vóc là được. Các quan văn võ từ tam phẩm, ngoài việc tặng lời chúc và vải vóc, còn phải dâng một bản tấu tự soi xét lại quá trình đi theo Hoàng thượng đến nay, như làm tướng có trung dũng hay không, làm thần tử có liêm khiết không, làm quan có tuân theo pháp luật hay không, làm người có hợp với đạo thánh hiền hay không”.
Đến ngày đại lễ, bá quan văn võ thi nhau dâng lên Chu Nguyên Chương những lời hoa mỹ. Ai nấy đều chúc Hoàng đế nhà Minh “thiên thu cát tường, vạn thọ vô cương”, chúc đại nghiệp nghìn năm của Đại Minh thế lày, thế lọ, thế chai.
Chu Nguyên Chương rất đẹp lòng, truyền bày tiệc để vui thú với các quan. Vua tôi nhà Minh thi nhau uống, chén chú chén anh, phê lòi cả mắt. Lễ mừng thọ diễn ra theo đúng như ý chỉ của Chu Nguyên Chương, tuyệt nhiên không có chuyện bày vẽ phô trương, quà cáp lỉnh kỉnh. Vua tôi trên dưới ai nấy đều rất hỉ hả.
Nhưng sau đó, mọi sự diễn ra không giống như những lời chúc mà triều thần nhà Minh dâng lên cho hoàng đế của họ. Chu Nguyên Chương chỉ làm vua thêm được 20 năm thì lên nóc tủ ngắm hoa vạn thọ, còn cơ nghiệp Đại Minh mà ngài khổ công gây dựng và mong muốn truyền đến thiên thu cũng chỉ tồn tại chưa đến 280 năm thì bị người Mãn Thanh xút cho tung cmn đít.
Thế mới hay, việc chúc tụng mà không đi liền với quà cáp này nọ là không ăn thua. Lời chúc dẫu có hay đến đâu mà chỉ đi với nước bọt suông thì cũng khó lòng mà trở thành hiện thực được.
Bởi thế nên, những người làm vua có nhẽ cũng nên trông vào bài học của Chu Nguyên Chương mà điều chỉnh việc tổ chức các loại lễ lạt thế nào cho phải nhẽ. Tốt nhất là đừng bày vẽ cấm cản hay định hướng cho bá quan trong việc biếu xén làm chi, bởi như vậy vừa khiến người ta khó xử, mà cuối cùng tác dụng “thiên thu” hay “vạn thọ” cũng chẳng được đâu vào với đâu.
Ảnh: Chu Nguyên Chương (chôm từ Wikipedia)Viên cận thần của ngài là Lý Tiến nghe ý chỉ liền can: “Hoàng thượng làm như vậy, e rằng sẽ khiến bá quan khó xử”.
Chu Nguyên Chương không hiểu, liền hỏi nguyên do. Lý Tiến thưa: “Bởi vì bá quan lo rằng, nếu quà chúc thọ cho Hoàng thượng mà quá khinh bạc thì sẽ phụ lòng thánh quân, coi thường thiên uy. Và bọn họ còn lo lắng, nếu quà mừng của mình quá khinh bạc trong khi các quan quân khác có quà tặng trịnh trọng hơn thì biết làm thế nào?”
Thấy Chu Nguyên Chương gật gù, Lý Tiến nói tiếp: “Tặng quà giống như thi trạng nguyên vậy. Quần thần phải suy đoán về sở thích của Hoàng thượng, thi thố với nhau để giành được tiếng thơm. Vì vậy, Hoàng thượng càng đề xướng sự đơn giản, thì bọn họ càng cảm thấy khó xử mọi bề, thậm chí là đứng ngồi không yên. Cuối cùng họ sẽ không biết phải tặng quà gì chúc thọ Hoàng thượng”.
Chu Nguyên Chương nghe ra, liền sai Lý Tiến soạn một đạo thánh chỉ, ban bố khắp trong triều ngoài nội: “Lễ chúc thọ phải được thực hiện tiết kiệm, đơn giản hết sức, nghiêm cấm phô trương. Quan lại nếu đến chúc thọ thì giá trị quà tặng không được vượt quá 10 lượng bạc. Các quan từ thất phẩm trở xuống chỉ cần tặng lời chúc và vải vóc là được. Các quan văn võ từ tam phẩm, ngoài việc tặng lời chúc và vải vóc, còn phải dâng một bản tấu tự soi xét lại quá trình đi theo Hoàng thượng đến nay, như làm tướng có trung dũng hay không, làm thần tử có liêm khiết không, làm quan có tuân theo pháp luật hay không, làm người có hợp với đạo thánh hiền hay không”.
Đến ngày đại lễ, bá quan văn võ thi nhau dâng lên Chu Nguyên Chương những lời hoa mỹ. Ai nấy đều chúc Hoàng đế nhà Minh “thiên thu cát tường, vạn thọ vô cương”, chúc đại nghiệp nghìn năm của Đại Minh thế lày, thế lọ, thế chai.
Chu Nguyên Chương rất đẹp lòng, truyền bày tiệc để vui thú với các quan. Vua tôi nhà Minh thi nhau uống, chén chú chén anh, phê lòi cả mắt. Lễ mừng thọ diễn ra theo đúng như ý chỉ của Chu Nguyên Chương, tuyệt nhiên không có chuyện bày vẽ phô trương, quà cáp lỉnh kỉnh. Vua tôi trên dưới ai nấy đều rất hỉ hả.
Nhưng sau đó, mọi sự diễn ra không giống như những lời chúc mà triều thần nhà Minh dâng lên cho hoàng đế của họ. Chu Nguyên Chương chỉ làm vua thêm được 20 năm thì lên nóc tủ ngắm hoa vạn thọ, còn cơ nghiệp Đại Minh mà ngài khổ công gây dựng và mong muốn truyền đến thiên thu cũng chỉ tồn tại chưa đến 280 năm thì bị người Mãn Thanh xút cho tung cmn đít.
Thế mới hay, việc chúc tụng mà không đi liền với quà cáp này nọ là không ăn thua. Lời chúc dẫu có hay đến đâu mà chỉ đi với nước bọt suông thì cũng khó lòng mà trở thành hiện thực được.
Bởi thế nên, những người làm vua có nhẽ cũng nên trông vào bài học của Chu Nguyên Chương mà điều chỉnh việc tổ chức các loại lễ lạt thế nào cho phải nhẽ. Tốt nhất là đừng bày vẽ cấm cản hay định hướng cho bá quan trong việc biếu xén làm chi, bởi như vậy vừa khiến người ta khó xử, mà cuối cùng tác dụng “thiên thu” hay “vạn thọ” cũng chẳng được đâu vào với đâu.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét